Smierc

Śmierć (łac. mors, exitus letalis) – stan charakteryzujący się ustaniem oznak życia, spowodowany nieodwracalnym zachwianiem równowagi funkcjonalnej i załamania wewnętrznej organizacji ustroju.
Poza śmiercią całego organizmu można także wyróżnić śmierć:
poszczególnych organów (np. śmierć kory mózgu, serca, nerek, wątroby),
tkanek,
komórek.
Pojęcie śmierci rozmywa się w przypadku organizmów zdolnych do regeneracji brakujących części ciała (np. pierścienice), roślin (u których możliwe jest odtworzenie całego organizmu nawet z jednej komórki), czy też bakterii wytwarzających spory (formy przetrwalnikowe).
Spis treści [ukryj]
1 Definicje śmierci człowieka
2 Przyczyny śmierci
3 Znamiona śmierci
4 Najczęstsze przyczyny zgonów
4.1 W Polsce
4.2 Na świecie
5 Śmierć w kulturze i sztuce
5.1 Śmierć w kulturze współczesnej
6 Śmierć w religiach i wierzeniach
6.1 Śmierć w wierzeniach egipskich
6.2 Śmierć w mitologii greckiej
6.3 Śmierć w wierzeniach wikingów
6.4 Śmierć w wierzeniach Słowian
6.5 Śmierć w wierzeniach Majów i Azteków
6.6 Śmierć w wierzeniach Tolteków
6.7 Śmierć w hinduizmie
6.8 Śmierć w buddyzmie
6.9 Śmierć w judaizmie
6.10 Śmierć w wyznaniu katolickim
6.10.1 W średniowieczu
6.10.2 Dzisiaj
6.11 Śmierć w wierze muzułmańskiej
7 Śmierć w ujęciu antropologicznym
8 Zobacz też
Definicje śmierci człowieka [edytuj]

Przez stulecia obowiązywała tzw. tradycyjna definicja śmierci. Według niej śmierć człowieka następowała w momencie ustania wszelkiej czynności oddechowej oraz krążenia przy czym za dokładny moment śmierci zazwyczaj uznawano ostatni oddech lub częściej ostatnie wysłuchane uderzenie serca (łac. cor ultimum moriens).
W wyniku rozwoju technik reanimacyjnych i anestezjologicznych stało się możliwym podtrzymanie wentylacji płuc i krążenia metodami sztucznymi. Stan ten wymógł powstanie tzw. nowej definicji śmierci. W tej definicji podstawę do uznania człowieka za zmarłego stanowi śmierć całego mózgu (mors biologica cerebri).
W późniejszym okresie zauważono, że śmierć komórek mózgu nie następuje jednocześnie. W związku z tym powstała tzw. nowa zmodyfikowana definicja śmierci. Stwierdza ona, że śmierć pnia mózgu implikuje śmierć mózgu jako całości, choć nie oznacza, że w momencie stwierdzenia śmierci pnia martwe są również wszystkie komórki mózgu. Według tej definicji śmierć pnia mózgu jest niezbędnym i wystarczającym warunkiem do uznania osoby za zmarłą.
Należy pamiętać, że powyższe definicje dotyczyły śmierci osobniczej człowieka w sensie prawnym. Jednak samo umieranie jest procesem, którego nie można zredukować do jednego momentu, zwłaszcza gdy mamy do czynienia ze śmiercią powolną. W związku z tym wyróżnia się następujące stany:
agonia na którą składają się:
życie zredukowane (vita reducta) – stan, w którym następuje osłabienie procesów fizjologicznych oraz czynności poszczególnych układów organizmu
życie minimalne (vita minima) – stan, w którym następuje dalsza dysregulacja funkcji życiowych układów
śmierć pozorna nazywana też letargiem – okres zaliczany do życia minimalnego, w którym funkcje życiowe układów krążenia i oddechowego są tak zredukowane, że niewykrywalne
śmierć kliniczna – jest to całkowite ustanie czynności układów krążenia i oddechowego, które jest jednak odwracalne. Jest to moment oddzielający agonię, w której zmiany są odwracalne od okresu interletalnego, w którym zachodzą zmiany nieodwracalne
okres interletalny – czas w którym równolegle występują dwa stany:
życie pośrednie (vita intermedia) – jest to okres w którym można jeszcze od poszczególnych narządów lub tkanek uzyskać właściwe dla tej tkanki reakcje
śmierć biologiczna – ustanie wszelkich procesów życiowych komórek.
Przyczyny śmierci [edytuj]

Można wyróżnić kilka rodzajów śmierci, ze względu na czynniki, które ją spowodowały:
śmierć fizjologiczna – następuje wskutek procesów starzenia się,
śmierć z przyczyn chorobowych – następuje z powodu choroby,
śmierć gwałtowna – w następstwie urazu (mechanicznego, chemicznego, termicznego, radiacyjnego itp.).
Ze względu na szybkość zgonu podział jest następujący:
śmierć powolna – zgon poprzedzony jest agonią trwającą od kilku minut do wielu godzin,
śmierć nagła – do zgonu dochodzi natychmiast – w ciągu kilku sekund.
Określenie śmierć gwałtowna powolna nie jest zatem nielogiczne, gdyż dotyczy śmierci następującej powoli z powodu urazu.
W zależności od wyników sekcji zwłok:
przyczyny śmierci powodujące zmiany anatomiczne (uraz mechaniczny, działanie czynników fizyko – chemicznych),
śmierć czynnościowa, nie powodująca zmian anatomicznych (uduszenia, zatrucia lekami i innymi substancjami, SIDS, zab. rytmu serca).

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License